De geschiedenis van
Kar Ga Door Zuidwolde
In 1991 werd het Kar Ga Door evenement in Zuidwolde geïntroduceerd. Cultuurhistorisch streek- en handkarrenmuseum de Wemme wilde heel graag haar handkarren buiten de muren van het museum tonen. En de ondernemers deden mee om er een gezellige dag van te maken.
Het publiek kwam elk jaar weer in grote getale om de oude karren, maar ook andere historische voertuigen te bekijken en vast te leggen op foto en film.
Tot en met 2006 kwam het evenement Kar Ga Door elk jaar terug. Na een lange pauze pakten een aantal ondernemers en het museum de organisatie weer op. Met het oprichten van de Stichting Kar-Ga-Door werd in 2013 een herstart gemaakt. Het evenement werd een groot succes.
Stichting Kar Ga Door zet zich dan ook graag in om elk jaar een Kar Ga Door in Zuidwolde te organiseren. De historie van ons dorp leeft. Daar willen we nog zolang mogelijk van genieten!
Wist je dat?
De laatste Amsterdamse bruggentrekker was de beroemde Jordanees ‘Kikki de Kargadoor’ was. Hij overleed in 1940 op 82-jarige leeftijd. Kikki stond bekend als een creatieve vloeker en een goede innemer.
Wist je dat?
De uitrusting van een bruggentrekker bestond uit een touw met een haak eraan en soms ook een lapje leer. Met de haak en het touw kon hij de kar trekken, terwijl de eigenaar aan de achterkant duwde. Het lapje legde de bruggentrekker over zijn schouder om schuurplekken te voorkomen.
Wist je dat?
Tot de Tweede Wereldoorlog waren handkarren een belangrijk transportmiddel. De rondtrekkende ambachtslui gebruikten de handkar om van deur tot deur hun diensten aan te bieden.
Wist je dat?
De bruggentrekkers waren ook mensenredders. Een bekende Amsterdamse bruggentrekker was Dirk Rietveld, zijn bijnaam was ‘de waterduiker’. Hij ontving een eremedaille van King Willem III, omdat hij tijdens zijn leven meer dan 70 mensen uit de gracht had gered.
Wat is een kargadoor?
De kargadoor heeft zijn oorsprong in Amsterdam, waar vroeger de handkarren voor een belangrijk deel het straatbeeld bepaalden. Bij de vele steile bruggen in de hoofdstad stond iemand om de karduwers een handje te helpen de kar over de brug te krijgen. Dit gebeurde vaak onder het roepen van de kreet ‘kar ga door’.
Deze kargadoor had ook wel de naam bruggentrekker, sleepie of anpikketeur. Het waren mannen die met een lang touw met een haak eraan de handkarren over de steile bruggetjes van Amsterdam trokken. Naast het touw met de haak hadden velen ook nog een lap leer over hun schouder tegen het schuren van het touw. Na gedane arbeid kregen ze er een paar centen voor.
Wat weten we van de handkar?
De handkar was vroeger een belangrijk vervoersmiddel. Bijna elke handkar was uniek, op maat gemaakt door de wagenmaker of timmerman en werd voor vele doeleinden gebruikt.
Er waren venterskarren (voor de bakker, melk- en petroleumboer) en verzamelkarren (voor de vodden en oud ijzerboer). Beroepskarren voor bijvoorbeeld de glazenwasser, de timmerman en loodgieter. Ze konden met de kar hun gereedschap en het benodigde materiaal op of in de kar vervoeren. Transportkarren zoals de houtkar, marktkar en middenstandskar voor het vervoer van alles en nog wat. En zo had je ook de tonnetjeskar voor het inzamelen van poep, een straatvegerskar en een vuilniskar.
Cultuurhistorisch streek- en handkarrenmuseummuseum De Wemme in Zuidwolde heeft 55 oude handkarren in haar bezit, afkomstig uit het hele land. Daarnaast bezit het museum 8 bakfietsen, die gezien worden de opvolger van de handkar.
Wil je meer weten over de geschiedenis van de handkar, kijk dan eens op de website van Museum de Wemme.
